Oralna hirurgija

Oralno-hirurške intervencije su male hirurške intervencije koje se sprovode u lokalnoj anesteziji u cilju saniranja patoloških procesa na zubnim, koštanim i mekim tkivima usne duplje. Najcešce oralno-hiruške intervencije koje se rade u ambulantnim uslovima su:

Vađenje zuba

Ukoliko nije moguće zub na bilo koji konzervativni nacin izlečiti, rekonstruisati i osposobiti ga da vrši svoju funkciju, potrebno je izvaditi ga. Zubi oko kojih se nalazi infekcija postaju žarište za ceo organizam i svojim prisustvom mogu ozbiljno ugroziti zdravlje pacijenta. Vađenje inficiranog zuba je često jedino rešenje. Vađenje zuba može biti obično ili hirurško.

Vađenje impaktiranih zuba

Impaktirani zubi su oni zubi koji iz bilo kog razloga nisu našli svoje mesto u zubnom nizu i ostali su zaglavljeni delimicno ili potpuno u koštanom tkivu gornje ili donje vilice. Zubi koji najcešce ostaju impaktirani su umnjaci i očnjaci. Svojim položajem mogu biti uzrok poremećaja zubnog niza, mogu ugrožavati susedni zub a ne retko su i uzrok pojave cista u koštanom tkivu. Ukoliko su delimčno iznikli, takve zube je teško čistiti pa se često javlja karijes na površini koja je u kontaktu sa spoljnom sredinom. Takode, nakupljanje hrane izmedu sluzokože koja delimično prekriva zub i krunice poluizniklog umnjaka može dovesti do manjih ali i veoma ozbiljnih infekcija koje mogu ugroziti i život pacijenta. Donji umnjaci svojom zapreminom zauzimaju značajan postor u koštanom tkivu ugla donje vilice, čineći ja manje otpornom na udarce u predelu vilica (saobraćajne nesreće, padovi, tuča…) što za posledicu ima prelome vilica u predelu neizniklog umnjaka. I ukoliko impaktirani zubi ne prave probleme pacijentu, savetuje se da se izvade iz gore navedenih razloga, jer komplikacije mogu nastati u bilo kom životnom dobu ukoliko neiznikli ili poluiznikli zub postoji u vilici. Nažalost relativno veliki procenat pacijenata se odlučuje na vadenje ovakvih zuba tek nakon negativnog iskustva sa nekom od komplikacija koje sa sobom nosi njihovo prisustvo. Impaktirani zubi se vade hirurški, a optimalno vreme za njihovo vadenje je izmedu 14 i 25 godina kada je postoperativno tok najlakši.

Apikotomija (resekcija korena zuba)

Kod nelečenih i karijesom destruisanih zuba dešava se da infekcija iz kanala korena zuba prede na okolnu kost praveći periapikalni granulom. To je hronicna infekcija u predelu vrha korena zuba koja može da postane i akutna izazivajući ozbiljne infekcije koštanog i mekih tkiva u neposrednoj okolini. Periapikalni granulom se leči adekvatnim punjenjem kanala zuba nekon čega usled eliminacije izvora infekcija iz kanala dolazi do regeneracija koštanog tkiva u predelu vrha korena i nestanka granuloma. Ukoliko proces na vrhu korena nije moguće konzervativno lečiti ili ako nakon konzervativnog tretmana infekcija i dalje postoji rešenje je resekcija vrha korena zuba ili apikotomija. Pre hirurške intervencije potrebno je adekvatno napuniti kanal korena zuba. Apikotomija podrazumeva uklanjanje granulacionog tkiva oko vrha korena zuba kiretažom i skracenje vrha korena zuba do ivica koštanog defekta. Posle izvršene hirurške intervencije ostaje zdravo koštano tkivo i zub skraćen i napunjen, nakon čega zub može vršiti svoju funkciju bez tegoba.

Cistektomija

Cista je ovalna patološka šupljina ispunjena tečnim sadržajem obložena epitelom. Postoje koštane ciste koje su locirane u koštanom tkivu i ciste koje se nalaze u mekim tkivima. Zubne ciste cesto mogu biti asimptomatske i da postignu značajnu veličinu a da pacijent nije svestan njihovog postojanja. Rastu sporo i najcešce se slučajno dijagnostikuju nakon pravljenja rentgen snimaka radi planiranja stomatološke terapije. Mogu biti uzrok akutnih infekcija, mogu ometati nicanje zuba, širiti se u susedna tkiva i prostore, dovesti do slabljenja koštanog tkiva. Kada se formira, rast ciste je nezavistan od stanja i terapije zuba uzrocnika njenog nastanka. Iz tog razloga terapija koštanih cista podrazumeva lecenje svih zuba koji su u kontaktu sa cisticnom lezijom i uklanjanje ciste – cistektomiju. Ukoliko je cista zahvatila veći deo korena zuba potrebno je takav zub izvaditi, a nakon toga uraditi cistektomiju. Epitel ciste je nakon operacije potrebno poslati na histopatološku verifikaciju zbog postojanja tumora koji nalikuju cistama, a čije potencijalno prisustvo se nikada ne sme zanemariti.

Nivelacija grebena

Nakon vađenja jednog ili više zuba mogu ostati neravni delovi kosti ispod sluzokože koji ometaju normalno nošenje protetskih nadoknada. Nivelacija grebena spada u grupu hirurških zahvata koji se najcešce rade u preprotetskoj hirurgiji. Imaju za cilj modeliranje ili uklanjanje oštrih koštanih ivica kosti, egzostoza i izraštaja koji ometaju protetsko zbrinjavanje ili nošenje proteze. Na taj način se prave uslovi za bezbolno nošenje protetskih nadoknada.

Resekcija frenuluma

Frenulum je sluzokožni nabor ili resica koji spaja gornju ili donju usnu sa desnima, Jezicni frenulum je sluzokožni nabor koji spaja jezik sa podom usne duplje. Ukoliko je frenulum usana jace izražen može biti uzrok razmicanja središnjih zuba kod dece, može povlačiti desni sa središnjih sekutica ili može ometati nošenje proteza kod starijih bezubih pacijenata. Frenulum jezika može ometati kod dece pokretljivost jezika, a samim tim i otežati govor. Ovakve anomalije sluzokožnih nabora usne duplje rešavaju se oralno-hirurškom intervecijom frenulektomijom koja podrazumeva pomeranje pripoja frenuluma ka usnama odnosno ka jeziku, čime se smanjuje njegov uticaj na meka tkiva oko zuba odnosno jezika.

Režanj operacija

Režanj operacija se izvodi kod grupe zuba kod kojih se uznapredovala parodontopatija ne može lečiti konzervativno. Odizanjem gingive oko zuba dobija se bolji pristup površini korena obolelog zuba i koštanom tkivu oko njega. Odgovarajućim kiretama uklanja se patoloski izmenjeno tkivo i granulacije iz džepova oko zuba, tako da ostaju ciste površine zuba i okolne kosti. Ukoliko postoje uslovi, moguće je dodati i veštacku kost oko zahvaćenih zuba koja ce ih dodatno učvrstiti i na taj naći značajno doprineti produženju njihovog veka trajanja.